Kính lọc sáng hay filter là phụ kiện thông dụng nhất trong nhiếp ảnh với rất nhiều mục đích sử dụng và hiệu ứng.
Ở cả nhiếp ảnh số hay film chúng ta có thể tái tạo hiệu ứng của chúng trong phòng tối hay phần mềm kĩ thuật số. Tuy nhiên sẽ có một số lợi ích nếu chúng ta gắn nó lên máy ảnh.
Trong nhiếp ảnh đen trắng, filter có tác dụng quan trọng để điều chỉnh các tone màu trong cảnh và tái tạo chúng dưới gam màu xám. Film đen trắng tất nhiên đáp ứng với tất cả các bước sóng ánh sáng khả kiến, mặc dù cách chúng diễn giải màu sắc không phải lúc nào cũng giống với việc mắt bạn nhìn cảnh vật. Vậy nên việc dùng filter sẽ khiến film phản ứng với các sắc độ màu đó khác đi.
Mỗi một loại filter sẽ tạo ra một loại hiệu ứng khác nhau trên ảnh.
Filter vàng:
Đây luôn là bộ lọc đầu tiên và “cổ điển” nhất của nhiếp ảnh đen trắng, nó mang lại sự cân bằng giữa hiệu ứng và tính dễ sử dụng khiến nó trở thành một phụ kiện hữu ích.
Nhiều nhiếp ảnh gia sử dụng filter vàng để làm nổi bật những đám mây, chúng làm tối bầu trời xanh khiến bầu trời sẽ tách biệt với những đám mây. Chúng còn có thể làm giảm thiểu sự tác động của khói và sương mù trong ảnh. Mặc dù bộ lọc màu vàng làm tối màu xanh lam, nhưng nó tái tạo màu xanh lá cây, vàng, cam và đỏ ở các sắc thái nhạt hơn. Chúng sẽ hữu ích khi tách biệt màu những tán lá và giữ cho màu da được tự nhiên hơn.
Filter vàng điển hình sẽ có hệ số lọc là 2 (hệ số ánh sáng mà filter chặn lại) , hầu hết các máy ảnh có đo sáng TTL sẽ tự điều chỉnh hệ số bộ lọc.
Filter đỏ:
Bộ lọc đỏ sẽ mang lại hiệu ứng ảnh ấn tượng hơn so với loại vàng và cam.
Bầu trời xanh sẽ tối hẳn thành đen giống như hiệu ứng giông bão sắp đến. Vật liệu của các tòa nhà sẽ tách biệt và rõ ràng hơn, loại bỏ hiệu ứng khói hay sương mù. Nếu chụp hoa mà không dùng filter sẽ rất khó thấy sự khác biệt giữa hoa và tán lá khi lên ảnh, tuy nhiên ở hầu hết mọi trường hợp filter đỏ sẽ cải thiện điều đó.
Hệ số của filter sẽ là 4 đến 5 tùy nhà sản xuất, máy ảnh có đo sáng TTL sẽ không tự điều chỉnh hệ số này, bạn nên +1 đến +2 EV để dùng filter này.
Filter cam:
Filter màu cam có độ chỉnh màu nằm giữa filter vàng và đỏ, nên nó sẽ cân bằng sự lựa chọn nếu bạn đang lưỡng lự giữa 2 loại filter trên.
Màu xanh lam sẽ trở lên khá tối, loại bỏ sương khói hay sương mù, các bông hoa sẽ tách biệt đáng kể so với những tán lá.
Hầu hết filter cam sẽ có hệ số 4, bạn nên +1 EV khi chụp.
Filter xanh lá:
Nếu bạn đang muốn chụp một tán lá, bộ lọc xanh lá sẽ khá hữu ích. Nó làm sáng những tán lá xanh, mang lại sự tự nhiên và mềm mại hơn, nếu như ko sử dụng tán lá lên ảnh sẽ rất tối.
Hệ số của filter là 2 và đo sáng TTL sẽ tự điều chỉnh được.
Filter xanh dương:
Ít khi filter xanh dương được sử dụng trong nhiếp ảnh đen trắng, tuy nhiên với một số cảnh vật có sương mù hay khói, chúng sẽ tăng hiệu ứng đó lên. Filter xanh dương cũng làm sáng màu lam, làm tối màu vàng, cam và đỏ, giúp phân tách trong các cảnh có nhiều màu sắc khác nhau.
Hệ số của filter là 2 và đo sáng TTL sẽ tự điều chỉnh được.
Một số ví dụ:
Nguồn: thedarkroom.com, ilfordphoto.com